آداب و رسوم جزیرهٔ قشم: جشن‌ها
آداب و رسوم جزیرهٔ قشم: جشن‌ها
جزیرهٔ قشم آداب و رسوم اصیل و منحصربه‌فردی دارد که با وجود تغییرات و رشد زیاد هنوز هم توانسته بسیاری از آن‌ها را زنده نگه دارد. اصالت و فرهنگ مردم قشم در کنار زیبایی‌های طبیعی جزیرهٔ قشم، آن را به منطقه‌ای ویژه برای گردشگری به‌خصوص گردشگری فرهنگی تبدیل کرده است.
فراموش نکنید که حضور در بسیاری از جشن‌ها یا مراسم‌های مردم جزیرهٔ قشم می‌تواند تجربهٔ بی‌نظیری برای شما ایجاد کند. ما در این متن به چهار جشن مهم در جزیرهٔ قشم می‌پردازیم.
جشن نوروز صیاد: آداب و رسوم قشم برای شکرگزاری
یکی از زیباترین جشن‌های جزیرهٔ قشم که پیوندی عمیق با زندگی مردم قشم دارد، جشن نوروز صیاد است. ایران طبیعتی بی‌نظیر دارد و مردم هر منطقه از کشور بسته به شرایط محیطی و زیست آن امرار و معاش می‌کنند. صید آبزیان یکی از راه‌های امرار و معاش است که جزیرهٔ قشم آن را برای مردم به ارمغان آورده است.
نوروز صیاد جشن شکرگزاری
مردم جزیرهٔ قشم پس از یک سال صید ماهی، در اوایل مردادماه جشن نوروز صیاد را برگزار می‌کنند. جشن‌های شکرگزاری همیشه بین ایرانیان نقش پررنگی در آداب و رسوم آن‌ها داشته‌اند. جشن نوروز صیاد نیز نوعی جشن شکرگزاری مردم قشم برای سالی است که توانسته‌اند صید و امرار و معاش کنند. آن‌ها از نعمتی تشکر می‌کنند که طبیعت به آن‌ها هدیه داده است.
آداب جشن نوروز صیاد
نوروز صیاد در یک روز از صبح تا غروب انجام می‌شود. در این روز مردم قشم ماهی نمی‌خورند و صیادی هم نمی‌کنند چون معتقدند این روز زمان تخم‌ریزی ماهی‌ها است و باید به طبیعت زمان داد. مردم اعتقاد دارند که در آب همه چیز حل می‌شود پس فرو کردن بدن در آب می‌تواند باعث دفع شر و افزایش خیر و برکت شود از این‌رو در نوروز صیاد مردم با شنا کردن بیماری را از خود دور می‌کنند. افرادی هم که نمی‌توانند شنا کنند از آب دریا بر سر خود می‌ریزند. در این جشن مردم لباس نو و رنگی می‌پوشند و لباس‌های کهنه را دور می‌ریزند تا نحسی را از خود و زندگیشان دور کنند.
شادی در جشن نوروز صیاد
مردان در نوروز صیاد سازهای محلی می‌نوازند، آواز می‌خوانند، و از صبح در کنار دریا جشن می‌گیرند. شادی جزیی جدایی‌ناپذیر از زندگی و فرهنگ مردم قشم است. خواندن دعای لوبن نیز یکی دیگر از آداب در این روز است. این دعا برای دورکردن بلا و حیوانات وحشی از احشام است. مردم احشام، درختان و در خانه‌هایشان را نیز با خاک سرخ جزیره (گِلَک‌کشیدن)، به صورت دایره یا ضربدر رنگ می‌کنند. نشانهٔ دایره یا ضربدر به رنگ قرمز روی درها نیز سمبلی برای خورشید، عشق و جشن و سرور است. در حقیقت مردم با رنگ سرخ خاک و طرح‌ها می‌خواهند حضور دوبارهٔ خورشید و گرما را نشان دهند. رنگ قرمز و خورشید نشانهٔ تجدید حیات و شروع فصلی جدید است.
نمایش شوشی و رقص رزیف
یکی دیگر از آداب و رسومی که در نوروز صیاد انجام می‌شود نمایش شوشی است. نمایش شوشی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. نمایش شوشی یک نمایش موزیکال است که در گذشته فقط در مراسم‌های عروسی برگزار می‌شد اما امروزه در نوروز صیاد در روستای سلخ جزیرهٔ قشم نیز اجرا می‌شود.
در جشن نوروز صیاد، رقص رزیف را نیز انجام می‌دهند. در رقص رزیف دو گروه از مردان در دو ردیف می‌ایستند و با ریتم زیبا و قوی سازهای محلی هماهنگ می‌شوند و می‌رقصند. این رقص و قدرت آن جذابیت زیادی دارد.
جشن آردگیزگردانی از آداب و رسوم قشم
یکی از مهم‌ترین ماه‌ها برای مردم جزیره قشم، ماه رمضان و عید فطر است. این ماه به قدری برای مردم اهمیت دارد تا در ماه شعبان، ۱۵ روز قبل از ماه رمضان جشن آردگیزگردانی می‌گیرند و به استقبال ماه رمضان می‌روند. در آردگیزگردانی کودکان با ظرف یا کیسه به درب منزل همسایه‌ها و آشناها می‌روند. وقتی به در منزل دیگران می‌روند شعر می‌خوانند و می‌گویند «آردگیز کرد، کرد». اهالی منزل نیز به کودکان شیرینی، شکلات، کلوچه، یا خوراکی‌های مختلف می‌دهند.
این جشن را به این دلیل آردگیزگردانی می‌نامند چون در گذشته کودکان با الک (آردگیز) به عنوان ظرف در خانه دیگران می‌رفتند. اما امروزه به جای الک از کیسه استفاده می‌کنند.
در آداب و رسوم جزیرهٔ قشم، آردگیزگردانی یکی از زیباترین جشن‌ها است. چراکه مردم و کودکان در این روز لباس‌های محلی نو و رنگارنگ به تن می‌کنند و به شادی و جشن می‌پردازند.
عید فطر (عید کوچک) و عید قربان (عید بزرگ) جزیرهٔ قشم
در آداب و رسوم قشم از مهم‌ترین روزها، عید فطر و عید قربان است. در روز عید فطر مردم قشم روز خود را با اقامهٔ نماز عید فطر آغاز می‌کنند. اما این عید آنقدر مهم است که قبل از عید فطر مردم با خرید خوراکی‌ها و لباس‌های نو خود را برای عید فطر آماده می‌کنند. در روز عید مردم در خانه‌هایشان سفره باز می‌کنند و در آن انواع خوراکی‌های و شیرینی‌های محلی قشم را برای پذیرایی از میهمانان می‌گذارند.
پس از نماز عید فطر مردم قشم برای عید دیدنی به خانهٔ یکدیگر می‌روند و بزرگترها به میهمانان عیدی می‌دهند. در این روز همه لباس‌های نو زیبا می‌پوشند و ظاهری کاملا آراسته و پیراسته دارند. عید دیدنی فطر فقط برای روز عید نیست و مردم ممکن است تا سه روز بعد از عید نیز برای عید دیدنی به خانهٔ همدیگر بروند.
آداب و رسوم روز عید قربان نیز در قشم مانند عید فطر باشکوه است. مردم از قبل برای عید قربان آماده می‌شوند و در صبح روز عید نماز روز عید قربان را می‌خواندند. بعد از نماز نیز به عید دیدنی می‌روند و همگی با لباس‌های نو و خوراکی‌های محلی از همدیگر پذیرایی می‌کنند.
آداب و رسوم قشم تمامی ندارد و با تفاوت‌ها و زیبایی‌های منحصربه‌فردش می‌تواند سفر شما به قشم را به یادماندنی‌تر بکند. با اقامت در اقامتگاه بوم‌گردی کلودنگ و تورلیدرها و مدیریت محلی آن می‌توانید با اغلب آداب رسوم قشم و داستان‌های آن‌ها آشنا شوید.
می‌توانید همین الان سفر خود به جزیرهٔ قشم را رزرو کنید.
