غار نمکدان (نمکی) قشم طولانی‌ترین غار نمکی جهان

جزیره قشم، این نگین زیبای خلیج فارس زیباترین جاذبه‌های طبیعی را در دل خود دارد که می‌تواند هر بیننده‌ای را مدهوش کند. یکی از زیبایی‌های زمین‌شناختی قشم که بازدیدکنندگان را سرگشته عظمت و شگفتی خود می‌کند غار نمکدان یا غار نمکی قشم است. این غار نمکی طولانی‌ترین غار نمکی جهان است که در جزیره زیبای قشمِ ایران واقع است. در ادامه متن با موقعیت و ویژگی‌های این غار منحصربه‌فرد آشنا می‌شویم.

غار نمکدان قشم کجاست؟

غار نمکدان یکی از ژئوسایت‌های ژئوپارک قشم در جنوب غربی قشم در جاده غار نمکی واقع است و حدود ۹۰ کیلومتر با شهر قشم فاصله دارد. در واقع بیشتر جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم به خصوص جاذبه‌های طبیعی در غرب جزیره قرار دارند و از شهر قشم فاصله دارند. بنابراین اگر قصد دارید بیشتر سایت‌های ژئوپارک قشم را ببینید بهتر است خارج از شهر قشم در اقامتگاه‌هایی همچون اقامتگاه بومگردی کلودنگ میهمان شوید تا به جاذبه‌ها نزدیک‌تر باشید.

مسیرهای رسیدن به غار نمکی از طريق جاده آسفالت قشم به بندر دولاب، گوري، دوست‌كوه و نمكدان و ديگري از طريق جاده آسفالت قشم به طبل و سلخ و سپس راه خاكي سلخ به نمكدان است.

غار نمکدان: دلیل زمین‌شناختی پیدایش

لایه‌های نمکی در عمق زمین در غرب جزیره قشم وجود دارند که ظهور آن‌ها به ۵۵۰ میلیون سال پیش برمی‌گردد. یعنی زمانی که حتی حیات هنوز در روی زمین به معنای امروزی ظاهر نشده بود این لایه‌های نمک تشکیل شدند و کم‌کم در زیر رسوبات دیگر متراکم شدند. این تراکم به تدریج باعث تغییر شکل لایه‌های نمک شد و گنبد نمکی به وجود آمد. در واقع، لایه‌های نمک که به اندازه چند صد متر ضخیم شده بودند باید برای رهاشدن از فشار حاصل از تراکم از زمین خارج می‌شدند. بنابراین خروج نمک از زمین به شکل استوانه‌ها، گنبدی نمکی را در جنوب غربی قشم تشکیل داد.

کشف غار نمکدان

غار نمکدان تا سال ۱۹۹۸ کشف نشده بود اما در همان سال مهندسان جمهوری چک با همکاری با دانشگاه شیراز ایران توانستند آن را کشف کنند. این غار با نام‌های عجیبی همچون غار سه مرد برهنه (3N Cave یا Cave of three nudes) نیز خوانده می‌شود که دلیلی جالب دارد. در حقیقت اولین افرادی که این غار را کشف کردند سه مرد اهل چک بودند که برای عبور از آب نمک غلیظ لباس‌های خود را درآوردند تا تاثیر نمک بر لباس‌ها از حرکت آن‌ها جلوگیری نکند. همین موضوع باعث شد که این غار ابتدا به نام غار سه مرد برهنه معروف شود. این غار با نام‌های غار نمکی، غار نمکدان، غار سه برهنه،‌ غار کانی و غار نمکدون معروف است و در سال ۱۳۹۰ با نام غار نمکی 3N در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است. البته غار نمکدان از سال ۱۳۸۵ نیز تحت حمایت یونسکو به عنوان عضوی از شبکه جهانی ژئوپارک‌های جهان قرار دارد.

زیبایی غار نمکدان قشم

غار نمکی قشم ۶ هزار ۶۰۰ متر طول کشف شده دارد و طولانی‌ترین غار نمکی جهان است اما فقط طول آن باعث معروفیت این غار نیست. بلکه زیبایی‌های طبیعی غار نمکدان نیز چشمگیر و خیره‌کننده هستند. برای ورود به داخل غار باید به جنوب گنبد بروید تا ورودی را ببینید. ورودی غار نمکدان بزرگ است و وقتی آن را می‌بینید به دلیل نمک‌های روی صخره‌ها یک لحظه فکر می‌کنید برف باریده است. بعد از اینکه از ورودی وارد شدید باید کمی راه بروید تا به دالان‌های مختلف غار و باقی بخش‌های آن برسید.

دالان‌های غار نمکدان به یک اندازه نیستند و گاهی افراد محبورند سینه‌خیز بروند تا بتوانند عبور کنند. اما گاهی ارتفاع بسیار زیاد است و بازدیدکنندگان به راحتی می‌توانند عبور کنند. در غار نمکدان یکی از دالان‌ها مناسب بازدید عموم است و شما می‌توانید با دیدن همان دالان با زیبایی‌های غار آشنا شوید باقی دالان‌ها نیاز به تجهیزات بیشتر دارند و مناسب افراد کوهنوردی هستند که به دنبال ماجراجویی بیشتری هستند.

در غار نمکدان شما با اِستالاکتیت و اِستالاگمیت‌ها روبرو خواهید شد که چکنده‌سنگ یا چکیده‌سنگ نیز نامیده می‌شوند. در واقع اِستالاکتیت شکل‌هایی از کانی‌های متفاوت هستند که به دلیل چکه‌های آب در فضای خالی ایجاد می‌شوند. آن‌ها به شکل قندیل از سقف یا دیوار غار نمکدان آویزانند. اِستالاگمیت‌ها با همان ساختار هستند اما از کف غار به سمت بالا می‌روند. در طول زمان این چکیده‌سنگ‌ها به هم می‌رسند و تشکیل ستون‌هایی را می‌دهند که دیدن آن‌ها بسیار لذت‌بخش است.

نکته دیگر اینکه غار نمکدان از سنگ و نمک است اما به یک رنگ نیست. شما در درون غار با رنگ‌های زیاد در سقف و دیواره‌ها مواجه خواهید شد که ظاهری خیال‌انگیز را به غار داده‌اند. اما شاید شما هم قبول داشته باشید که وجود جریان آب نیز می‌تواند به هر مکانی ظاهری زیباتر ببخشد. در غار نمکدان نیز جریان آب وجود دارد که همان باعث شده که از نظر زمین‌شناسی هنوز هم گسترش غار نمکدان ادامه داشته باشد.

جریان آب در داخل غار نمکدان دائمی است که از درون غار عبور می‌کند و در مسیر خود با نمک‌ها ترکیب می‌شود. در نهایت آب نمکی در دامنه کوه نمکدان تشکیل حوضچه‌ای طبیعی را داده است. اگر به بستر آب توجه کنید خواهید دید که بستر آن سرخ‌رنگ است و دلیل آن رسوبات خاک نسوز است که در خود اکسید آهن و هماتیت دارد.

نکات مهم برای بازدید از غار نمکدان قشم

سنگ‌های نمک در غار نمکدان به جز زیبایی خاصیت‌ّهای درمانی زیادی نیز دارند حتی تنفس در آن فضا برای برخی بیماری‌ها مفید است. اما مهم است که بازدیدکنندگان به این نمک‌ها و قندیل‌ها دست نزنند و جدایشان نکنند.

از طرفی برای بازدید از غار نمکدان حتما با خود وسایلی همچون چراغ قوه و بطری آب داشته باشید. به عنوان بازدیدکننده عادی فقط به دالان اول بروید چراکه دالان‌های دوم و سوم مناسب افراد حرفه‌ای با وسایل حرفه‌ای است.

بهترین زمان در سال برای بازدید از غار از اواسط پاییز تا فروردین است یعنی همان زمانی که در جزیره هوا خنک‌تر است. غار نمکی ساعت بازدید ندارد اما بهتر است در طول روز از غار بازدید کنید تا به مسئله نخورید.

نکته آخر اینکه اگر کوهنورد و حرفه‌ای نیستید بهتر است تنهایی به بازدید از غار نمکدان نروید و با یک لیدر بومی این کار را انجام بدهید. با این کار هم مطمئن می‌شوید که همه چیز را درباره غار نمکدان خواهید فهمید و هم اینکه با خیال راحت از آن بازدید می‌کنید. در کلودنگ می‌توانید با تورهای گردشی جزیره قشم و با راهنمایی لیدر محلی به دیدن غار نمکدان بروید.

همین حالا سفر خود به قشم را با کلودنگ رزور کنید.