ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها قشم
یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین انواع گردشگری، گردشگری زیست‌بوم است. افراد زیادی در سراسر ایران و دنیا وجود دارند که حاضرند هزینه‌های زیادی پرداخت کنند تا بتوانند زیست‌بوم طبیعی را از نزدیک تماشا کنند.
جزیرهٔ قشم یک منظقهٔ بکر محسوب می‌شود که ژئوپارک ثبت‌شده در یونسکو نیز دارد بنابراین برای گردشگران طبیعی بهشت محسوب می‌شود. شما در جزیرهٔ قشم می‌توانید حیواناتی مانند دلفین‌ها، کروکودیل‌ها، پرندگان مهاجر، و آبزیان را ببینید. اما یکی از زیباترین و بامزه‌ترین موجوداتی که در قشم وجود دارند لاک‌پشت‌ها هستند.
گونهٔ لاک‌پشتی که در جزیرهٔ قشم وجود دارد لاک‌پشت پوزه عقابی (Eretmochelys imbricata) نام دارد. در ادامه به زندگی و زمان تخم‌ریزی این موجودات زیبا می‌پردازیم.
لاک‌پشت پوزه عقابی قشم
لاک‌پشت پوزه عقابی نوعی لاک‌پشت دریایی است که پوزه‌ای یه شکل منقار عقاب دارد. غذای اصلی این نوع لاک‌پشت اسفنج دریایی است. این نوع لاک‌پشت برای اینکه بتواند این غذا را تامین کند مجبور است لابه‌لای مرجان‌ها را بگردد. به همین دلیل در طول زمان پوزه آن به شکل عقاب درآمده تا بتواند راحتر لابه‌لای مرجان‌ها برود.
تفاوت دیگر لاک‌پشت پوزه عقابی با دیگر لاک‌پشت‌ها در باله‌های او است. این نوع لاک‌پشت چون باید شنا کند پنجه ندارد بلکه باله دارد. همین موضوع باعث شده ظاهری بامزه‌تر داشته باشد. از طرفی وقتی به ساحل می‌آید حرکت‌کردن در میان ماسه‌ها برایش سخت‌تر است.
لاک‌پشت پوزه عقابی همیشه زیر آب زندگی می‌کند اما شش دارد و برای تنفس به سطح آب می‌آید. ولی جالب است که می‌توانند چندین ساعت زیر آب بمانند و استراحت کنند بدون اینکه به سطح آب بیایند.
چرخهٔ زندگی لاک‌پشت پوزه عقابی قشم
لاک‌پشت‌های پوزه عقابی زندگی‌شان به سه بخش دریانشینی، اقیانوسی و باروی تقسیم می‌شود. جالب است که بدانیم دوره به بلوغ رسیدن این نوع لاک‌پشت‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ سال زمان می‌برد. بنابراین این گونه‌ها طول عمر زیادی دارند و ممکن است ۸۰ تا ۱۰۰ سال عمر کنند.
لاک‌پشت‌های پوزه عقابی وقتی به دنیا می‌آیند شاید فقط به اندازه یک بند انگشت باشند. اما وقتی بالغ می‌شود ۱ تا ۳ متر رشد می‌کنند از طرفی وزنشان به ۸۰ کیلوگرم نیز می‌رسد.
زمان تخم‌ریزی لاک‌پشت پوزه عقابی قشم
اگر قصد داشتید در سفرتان به قشم تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های پوزه عقابی را نیز ببینید فصل آن از اواسط اسفند تا اواخر اردیبهشت است. البته گفته می‌شود که فصل تخم‌ریزی لاک‌پشت‌ها آنقدرها هم دقیق و مشخص نیست اما به هر حال ظاهرا لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی زودتر تخم‌ریزی می‌کنند.
نحوهٔ تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی
نکته اول اینکه لاک‌پشت‌های پوزه عقابی نیز مانند بسیاری از انواع لاک‌پشت‌ها بیشتر عمر طولانی خود را تنها زندگی می‌کنند. اما در فصل‌های جفت‌گیری به دنبال جفت مناسب خود می‌گردند که این اتفاق پس از سن بلوغ می‌افتد. ماده پس از پیداکردن جفت و باروری حالا کار مشکل‌تری پیش رو دارد. او باید ساحل مناسب را برای تخم‌ریزی پیدا کند.
پیداکردن ساحل مناسب برای تخم‌ریزی
لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی برای پیداکردن ساحل مناسب برای تخم‌ریزی ممکن است حتی ۱۰ روز نیز زمان بگذارند. آن‌ها به ساحل می‌روند و به سختی با باله خود را تکان می‌دهند و جنس ماسه‌های ساحل را بررسی می‌کنند. اگر از دیدشان ساحل مناسب نباشد دوباره به آب برمی‌گردند. لاک‌پشت‌ها معمولا بین ۱۰ تا ۵۰ متر در ساحل پیش‌روی می‌کنند تا مکان مناسب را پیدا کنند.
اما وقتی یک لاک‌پشت پوزه‌عقابی ساحل مناسب خود را پیدا کرد فعالیت اصلی آغاز می‌شود. لاک‌پشت با باله‌های خود یک لانه حفر می‌کنند. سپس در طول حدود ۲۰ دقیقه تخم‌ریزی در همان لانه را انجام می‌دهند. در این زمان ممکن است لاک‌پشت بین ۴۰ تا ۱۰۰ تخم به درون لانه بریزد. لاک‌پشت پوزه‌عقابی معمولا در سه مرحله تخم‌ریزی انجام می‌دهد بنابراین در نهایت ممکن است ۳۰۰ تخم بگذارد.
پس از تخم‌ریزی لاک‌پشت روی تخم‌ها را با شن می‌پوشاند و به دریا برمی‌گردد.
نوزادان لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی
پس از دوماه نوزادان لاک‌پشت‌ها از تخم بیرون می‌آیند. جالب است بدانید که وقتی به دنیا می‌آیند لاکشان معمولا حدود ۲ سانت و نیم است و رنگ تیره دارند. این نوزادان تنهای تنها هستند و قرار نیست هیچ بزرگتری از آن‌ها مراقبت کند.
بیرون آمدن نوزادان لاک‌پشت از تخم‌ها بسیار جذاب است اما در شب اتفاق می‌افتد. آن‌ها در تاریکی بیرون می‌آیند تا جانوران دیگر نتوانند آن‌ها را شکار کنند. نوزادان لاک‌پشت پوزه‌عقابی به طور غریزی به سمت نور مهتاب و دریا حرکت می‌کنند. بعد از رسیدن به دریا نوزادان زندگی تنها و مستقل خود را شروع می‌کنند.
شگفت‌انگیز است که این نوزادان پس از رسیدن به سن بلوغ خود دوباره به همین ساحل برمی‌گردند و تخم‌ریزی می‌کنند.
تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها در قشم
ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها در قشم ساحل شیب‌دراز است. ساحل شیب‌دراز در روستای شیب دراز در جنوب جزیره قرار دارد. این ساحل به مکان امنی برای تخم‌ریزی لاک‌پشت‌ها تبدیل شده است و از آن حفاظت می‌شود.
تهدیدهای نوزادان لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی
نوزادان لاک‌پشت‌ها به صورت طبیعی توسط موجوداتی همچون خرچنگ‌ها و پرندگان تهدید می‌شوند. البته خود لاک‌پشت‌ها با حرکتشان در شب کمی از این خطر می‌کاهند. اما گاهی انسان‌های سودجو نیز به شکار آن‌ها می‌پردازند. از طرفی افزایش تعداد گردشگر نیز گاهی ایمنی فضای تخم‌ریزی لاک‌پشت‌ها را برهم می‌زند. بنابراین حفاظت از گونه بسیار اهمیت دارد.
حفاظت از لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی قشم
حفاظت از گونه لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی در معرض انقراض از سال ۱۳۸۱ شروع شده است. این طرح از طرف مردم محلی نیز حمایت شده است و به همین دلیل تا کنون موفقیتی خوبی را کسب کرده است. از بهمن ماه سال ۱۳۹۰ نیز ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها بالغ بر ۶۰ هزار هکتار در قشم با نام اثر طبیعی به ثبت رسید.
David Leveque/Unsplash
توصیه برای بازدید لاک‌پشت‌ها
خیلی مهم است که وقتی به قشم سفر می‌کنید برای بازدید از اکوسیستم قشم و دیدن موجودات خاص و زیبای آن حتما باید تورلیدرهای محلی و حرفه‌ای اقدام کنید. این کار باعث می‌شود که با آگاهی بیشتر وارد اکوسیستم شوید و حتی ناخودآگاه نیز آسیبی به محیط نزنید.
در حال حاضر برای حفظ لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی در قشم تلاش زیادی می‌شود بنابراین تلاش کنید تا با مناطقی مثل ساحل شیب‌دراز با احتیاط برخورد کنید.
اگر قصد سفر به قشم و دیدن اکوسیستم آن را داشتید می‌توانید با اقامت در اقامتگاه بومگردی کلودنگ، همراه با تورلیدرهای محلی و حرفه‌ای آن در تورهای کلودنگ شرکت کنید.
همین حالا سفر خود به قشم را رزرو کنید
